Niet verrassend maar wel zeer ondersteunend kwamen afgelopen donderdag de Nederlandsche Bank (DNB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) tot de gezamenlijke conclusie dat bij het verdwijnen van bijen en andere insectensoorten, de verbouw van gewassen ernstig in gevaar komt.

En dat is nou precies de reden dat wij vorig jaar onze stichting zijn gestart. Om eerlijk te zijn hadden we toen niet echt in de gaten hoe DNB en onze pensioenfondsen vervlochten waren met wereldwijde bedrijven die in hoge mate afhankelijk zijn van zogenoemde ecosystemen, zoals bestuiving, maar dat ze nu in beweging komen zegt wel heel veel.

Investeringen mogelijk in gevaar

En dat die beweging voortkomt uit zorgen over de gedane investeringen, die mogelijk in gevaar komen bij verdwijnen van dat ecosysteem, is natuurlijk logisch, want samen hebben ze becijferd dat het dan gaat om zo’n 510 miljard euro aan investeringen van Nederlandse financiële instellingen. Ja, daar wil je natuurlijk wel even een lans voor breken.

Wij zijn blij dat we het afgelopen jaar een goede start konden maken met het inzaaien van bloemstroken. Nog lang niet genoeg, maar het enthousiasme stijgt bij de uitvoerders (de boeren) die zich bij ons gemeld hebben. Hier en daar hebben we borden kunnen plaatsen in de stroken en we hopen dat er vele zullen volgen.

Reputatieschade Nederland

DNB en het PBL spreken ook over reputatieschade van Nederland in de wereld, omdat Nederlandse financiële instellingen dus investeren in bedrijven die een negatieve impact hebben op de biodiversiteit. Daar moeten we op ingrijpen. Wij willen ons hier graag inspannen voor de biodiversiteit, maar dan moeten we dat elders in de wereld ook willen en kunnen stimuleren. Stel dus voorwaarden aan de financieringen en volg de effecten daarvan.

Daar hebben we de overheid voor nodig. Die moet er voor zorgen dat de bedrijven waar financiële instellingen hun geld in hebben zitten, gedwongen worden om te verduurzamen. Dergelijke bedrijven moeten bekend worden, zodat de consument deze kan mijden. Dan volgen de financiële instellingen vanzelf, want die moeten immers winst draaien.

Biodiversiteit en klimaatverandering

Een ‘grotere biodiversiteit draagt bij aan de beperking van de klimaatverandering’ staat in het onderzoek. De aarde kan dus versneld opwarmen door biodiversiteitsverlies, wat investeringen in bedrijven die het klimaat schaden ook tot een risico maken.

DNB en het PBL zouden onze financiële instellingen op het hart moeten drukken om de klimaatrisico’s van hun investeringen in kaart te brengen om de risico’s te verkleinen. Misschien kan Nederland dan ook weer koploper worden. Voor de goede balans.

Wij zijn al begonnen met het herstel van de biodiversiteit. Doe je mee?

Bloeiend Boerenland verbindt burger, boer en grond

Subsidies te over voor bloemrijke akkerranden die insecten terug moeten brengen op het boerenland. Maar de praktijk is weerbarstig. Stichting Bloeiend Boerenland, ontstaan aan een keukentafel in Ureterp, biedt een oplossing: “We moeten biodiversiteit zien als alternatief gewas.”

In juli lanceerde Bloeiend Boerenland de website en de Facebookpagina. Zonder ruchtbaarheid hebben inmiddels al zo’n honderd geïnteresseerde boeren zich aangemeld en doen tientallen particulieren mee. Het ministerie van Landbouw heeft Bloeiend Boerenland zelfs gelinkt aan de eigen website en op het Platform Kringlooplandbouw krijgt initiatiefnemer Leo Bil uit Ureterp de ruimte om zijn oplossing toe te lichten. Bil is er zelf nog een beetje beduusd van: “Er gebeurt al veel en evengoed voert het ministerie ons op als voorbeeld.”

Gedeelde verantwoordelijkheid

Waarom spreekt Bloeiend Boerenland zo tot de verbeelding? “In het kort: wij koppelen de biodiversiteitstroken los van subsidieregelingen en vragen in plaats daarvan de burgers om de bloemrijke akkerranden te financieren.” Zo kernachtig verwoord klinkt het wellicht niet erg kansrijk, zeker niet voor aanhangers van het sentiment dat boeren toch al aan alle kanten bevoordeeld worden, begrijpt Bil. “Bloeiend Boerenland omvat het grote geheel. De teruggang aan biodiversiteit is een probleem dat ons allemaal aangaat, we kunnen de verantwoordelijkheid daarvoor niet louter bij de boer neerleggen. Het herstel van onze leefwereld vraagt om een verbindende aanpak. Biodiversiteit gaat niet alleen over insecten, maar ook over bodem. Het moet ondergronds kloppen om het bovengronds te laten kloppen. Daar hebben we allemaal belang bij.”

Dood spoor

En met de bodem is het niet best gesteld, weet Bil beroepshalve. Als adviseur bodem en bemesting komt hij dagelijks over de vloer bij veehouders en akkerbouwers. “Bij sommigen bloeien de ingezaaide akkerranden wel, bij anderen niet of een stuk minder. Dat heeft vooral te maken met de bodemgesteldheid. Wat je echter van alle boeren hoort: subsidie is eindig. Er gaan miljoenen naar goedbedoelde regelingen en collectieven, maar op zeker moment stopt de bijdrage en begint alles weer van voor af aan. Met subsidies zitten we als maatschappij op een dood spoor.”

Bodemonderzoek

Hoe het dan moet? Bloeiend Boerenland wil de bloemrijke akkerranden financieren met donaties van maatschappelijk betrokken burgers en bedrijven. “Landbouwgrond is kostbaar in Nederland en een boer wil rendement van zijn land. De hoogte daarvan ligt ergens tussen de 800 en 1200 euro per hectare, afhankelijk van het gewas. Met het fonds van Bloeiend Boerenland kopen we biodiversiteitranden voor één euro de vierkante meter. Dat levert de boer een redelijk rendement op.”

Aan die euro zitten wel voorwaarden vast. De deelnemende boer doet het werk en de biodiversiteitstroken zijn tenminste zes meter breed. Maar het belangrijkste: de boer verplicht zich om een onafhankelijke bodemanalyse te laten uitvoeren en de hersteladviezen op te volgen, bijvoorbeeld ten aanzien van de pH-waarde. “In de landbouw schort het aan kennis over de bodem, dat komt nu pas op gang. De gerevitaliseerde stroken zullen de bewustwording versterken. De boer vergelijkt het resultaat met de rest van zijn land en denkt: verrek, zonder bemesting kan het ook.”

Verbinding

En wat krijgt de burger voor zijn euro? “In elk geval een fraaier landschap in de woonregio. Op termijn willen we dat zichtbaar maken door routes langs de akkerranden uit te zetten. Maar bovenal gaat het natuurlijk om het grote verhaal dat we de aarde in bruikleen hebben en willen doorgeven aan onze kinderen. Dat kunnen we alleen met elkaar doen: Bloeiend Boerenland verbindt burger en boer met de grond.”

Bron: Sa!